Wilt u de geschiedenis van Gees leren kennen? De Werkgroep Monumenten van de Historische Vereniging Klenckerheugte is bezig met het schrijven van een boek over de geschiedenis van Gees. Zij hebben veel informatie verzameld: archieven onderzocht, oude kranten doorsnuffeld en interviews afgenomen met oudere bewoners van Gees. Vele dorpsbewoners hebben hun albums met oude foto’s aan de werkgroep ter beschikking gesteld. Het boek van ongeveer 400 bladzijden, vanaf de prehistorie tot het heden, is rijk geïllustreerd met veel kaarten, documenten, verhalen en foto’s. De komende maanden lichten we steeds een tipje van de sluier op. We vervolgen met hoofdstuk 2: Ruzie tussen Gees en Zwinderen.
Als Gees al een paar eeuwen bewoond is ontstaat er nog een dorp in de buurt, Zwinderen. Ze hebben geen eigen marke en gebruiken de marke van Gees voor het hoeden van hun schapen. Daar zijn de boeren van Gees niet heel blij mee. Na veel geruzie lijkt het erop dat in de 13e en 14e eeuw de boeren van Gees de boeren van Zwinderen tolereren en de schapen die ze op de hei laten grazen ongemoeid laten. Er is tenslotte ruimte genoeg en het gebied is dunbevolkt. Maar in de loop der tijd gaan dye van Swynrer steeds meer rechten claimen op de Geeser markegronden, niet alleen op de heide maar ook op de madelanden en op de es. De vroegste aantekeningen over deze strubbelingen dateren uit 1437, het jaar waarin beide partijen voor de Etstoel (de rechtbank van Drenthe) verschijnen. De klacht van de Geeser boeren is, dat die van Zwinderen schade aanrichten aan de madelanden en daarom willen ze hen weren uit de marke. De boeren van Zwinderen klagen op hun beurt dat de boeren van Gees hen weer eens hebben verboden hun vee op de markegronden te weiden. De uitspraak van de Etstoel is uitgeschreven in een akte van de zitting in 1530.
Vrij vertaald staat in de uitspraak van 1530 dat de Etten helemaal genoeg hebben van het geruzie – ‘tselve den gainss lainckwijlich’ – tussen beide dorpen. Zij vragen aan de Drost (Commissaris van de Koning) om opdracht te geven aan vier Etten, of vier onpartijdige anderen, om tussen de vechtende partijen te bemiddelen en wel vóór de volgende zitting. Als bemiddeling dan ook niet tot een oplossing leidt, moet het probleem maar opgelost worden door het vellen van een oordeel op de volgende zitting van de Etstoel. Later zal blijken dat het probleem nog voortwoekert.
Ben je geïnteresseerd in het hele verhaal? Schrijf je dan in voor het boek ‘Gees, kuieren door duizend jaar dorp’. De werkgroep streeft ernaar dat het boek maximaal € 35,- zal gaan kosten. Voorinschrijvers krijgen € 5,- korting op de uiteindelijke prijs. Voorinschrijving betekent niet dat je vooruit moet betalen of verplicht bent tot afname. Je kunt alvast inschrijven voor het boek bij:
Mieke Venhorst; e-mail: vendijk01@gmail.com, of Kees van Dijk en Henny Kuipers; e-mail: hennyenkeesingees@gmail.com, of via deze link.
Foto: De akte met de uitspraak van de Etstoel in het conflict tussen Gees en Zwinderen in 1530.
