Boek van Gees: Kerk en school

Wil je de geschiedenis van Gees leren kennen? De Werkgroep Monumenten van de Historische Vereniging Klenckerheugte is bezig met het schrijven van een boek over de geschiedenis van Gees. Zij hebben veel informatie verzameld: archieven onderzocht, oude kranten doorsnuffeld en interviews afgenomen met oudere bewoners van Gees. Vele dorpsbewoners hebben hun albums met oude foto’s aan de werkgroep ter beschikking gesteld. Het boek van ongeveer 450 bladzijden, vanaf de prehistorie tot het heden, is rijk geïllustreerd met kaarten, documenten, verhalen en 500 foto’s. In de maanden tot de publicatie lichten we hoofdstuk na hoofdstuk een tipje van de sluier op. We vervolgen met hoofdstuk 6: Kerk en School.

Een eigen bijschooltje

In het kerspel Oosterhesselen is in de tweede helft van de 18e eeuw veel te doen rond het onderwijs.  In 1765 is Jan Harms daar de schoolmeester. Hij heeft een contract waarin staat dat hij alleen in de wintermaanden les geeft, waarvoor hij per leerling vijftien stuivers, ‘een stoet en een metworst’ ontvangt. Kinderen van arme ouders krijgen gratis onderwijs. Maar een aantal ouders weigert zijn honorarium te betalen. In het contract is ook opgenomen dat men in Gees recht op een bijschool heeft zodat de ouders, mocht de meester van Oosterhesselen zijn werk niet naar behoren doen en ‘in het leren der kinderen sijn pligt niet wel in agt neemt en uitvoert’, een eigen bijschooltje kunnen oprichten. En blijkbaar zijn de ouders niet tevreden, want de Geeser winterbijschool wordt al snel een feit. Daarmee is het conflict alleen maar erger geworden en meester Harms klaagt in mei 1767 bij drost en gedeputeerden dat het gemis van de Geeser leerlingen hem behoorlijk in inkomen scheelt. Logisch, want Gees is in deze tijd ruim twee keer zo groot als Oosterhesselen en telt dus ook veel meer kinderen.